Er op tijd bij zijn
Indaling testikels
Normaal gesproken heeft een jongetje bij de geboorte twee zaadballen (testikels) in zijn balzak. Voor een goede productie van zaadcellen op latere leeftijd is het belangrijk dat het zaadballetje zich in de balzak bevindt. Soms is een bal, of zijn beide ballen niet ingedaald, maar in de buikholte of de lies blijven zitten.
Dit noemen we Niet Scrotale Testis (NST). In de eerste zes maanden kan het balletje alsnog vanzelf indalen in de balzak. Op de leeftijd van 1 jaar komt NST bij ongeveer 2% van de jongentjes nog voor. Wanneer het vanzelf indalen na 6 maanden nog niet is gebeurd, volgt een verwijzing naar de kinderuroloog.
Om gezond zaad te kunnen aanmaken, is het belangrijk dat de ballen een lagere temperatuur hebben dan de rest van het lichaam. Daarom hangen de ballen in de balzak, buiten het lichaam. Wanneer de ballen niet indalen, kan men op latere leeftijd last krijgen van verminderde vruchtbaarheid.
Eén niet ingedaalde teelbal heeft geen invloed op de seksuele functie of op de kans om vader te worden. Twee niet ingedaalde teelballen leidt wel tot wat kleinere kans om vader te kunnen worden. Soms lijkt het alsof een bal niet is ingedaald, maar kan hij wel gemakkelijk in de balzak worden geduwd. Hierbij schiet hij niet meteen terug. Dit wordt een retractiele testis of pendelbal genoemd. Een pendelbal moet wel gecontroleerd worden maar hoeft niet behandeld te worden. De jeugdarts controleert bij alle jongens de ligging van de testikels rond de leeftijd van 4 weken. Daarnaast is het belangrijk om te weten of de ligging direct na de geboorte is onderzocht en geregistreerd. Als minimaal twee onafhankelijke beoordelaars geconcludeerd hebben dat de testikels na de geboorte in de balzak lagen, is er geen sprake van een aangeboren NST.
Als de jeugdarts twijfelt over de ligging, vraagt zij aan de ouders om thuis na te gaan of de testikel in de balzak ligt. Bijvoorbeeld nadat het jongetje 15 minuten in een warm bad zit. Als de ouder de testikel thuis wel kan voelen (alleen het zien van de testis is niet voldoende) in de balzak is er mogelijk sprake van een pendelbal (RT). De diagnose RT kan niet worden gesteld op basis van informatie van de ouder alleen en is pas zeker wanneer bij het onderzoek door de arts de testikel in een stabiele positie in de balzak kan worden gebracht. De jeugdarts zal daarom het onderzoek herhalen, mogelijk meerdere malen.